Hoe komt een cao tot stand?

De onderhandelingen voor een nieuwe cao catering/hospitality zijn inmiddels van start gegaan. Dit is vaak een spannende periode en de uitkomst is soms lastig te bepalen. We weten dat er veel speelt in de sector en wij willen jullie de komende periode op de hoogte houden hoe de onderhandelingen verlopen. Maar hoe komt een cao eigenlijk tot stand, wat gebeurt er tijdens de onderhandelingen en hoe zit het nou met het mogelijke resultaat?   

Stap 1: voorbereiding

Cao-onderhandelingen, of collectieve arbeidsovereenkomst-onderhandelingen, zijn gesprekken tussen werkgevers en werknemers (of hun vertegenwoordigers) om afspraken te maken over arbeidsvoorwaarden.

Werknemers en werkgevers bereiden zich voor op de onderhandelingen. Ze denken na over wat ze willen bereiken en welke argumenten ze hebben. Vakbonden raadplegen vooraf leden en niet-leden in de sector. Dat kan op verschillende manieren. FNV Catering heeft dit gedaan via een enquête. In de enquête hebben wij gevraagd wat jullie belangrijk vinden, wat er verbeterd moet worden en hoe jullie tegen bepaalde arbeidsvoorwaarden aankijken. De uitkomst hiervan bespreken wij met onze cao-commissies contractcatering en inflight. In deze commissies zitten leden van FNV Catering, dat zijn jullie collega’s. Zij zijn bekend met wat er speelt op de werkvloer. Uiteindelijk bepalen zij de inzet voor de onderhandelingen. Hiervan maken wij een voorstellenbrief en sturen die naar de werkgevers.

Beeld: Cao commissie contractcatering

Ook de werkgevers halen bij hun achterban op wat daar de wensen zijn voor een nieuwe cao en schrijven een voorstellenbrief naar de vakbonden.

Stap 2: Onderhandelingstafel

Beide partijen komen samen aan de onderhandelingstafel. Van tevoren is afgesproken hoeveel onderhandelingen er gaan plaatsvinden. Hier leggen wij onze standpunten en inzet uit. Ook wisselen we ideeën uit en proberen te vinden waar we met de werkgevers tot een mogelijke overeenstemming kunnen komen.

Tijdens de onderhandelingen geven beide partijen wat toe en nemen ze wat. Bijvoorbeeld, werknemers willen misschien een hoger salaris, maar zijn bereid flexibeler te zijn met werktijden. Deze ruimte voor onderhandelen wordt van tevoren bepaald door de cao-commissies. We noemen dat een mandaat.

Het kan ook voorkomen dat de cao-commissie aangeeft dat iets zo belangrijk is dat daar niet van afgeweken kan worden. Dan houden we deze eis vast.

Tijdens het proces van de onderhandelingen is er veel contact met cao-commissies.  Wij bespreken daar wat de standpunten zijn van de werkgevers en hoe wij daar weer op kunnen reageren. Om alle medewerkers in de sector op de hoogte te houden, versturen we onder andere nieuwsbrieven en plaatsen we update op social media.

Wel of niet een overeenkomst?

Er zijn diverse benamingen voor een uitkomst in de onderhandelingen:

Onderhandelingsresultaat
Soms lukt het niet om op alle punten afspraken te maken, maar is de uitkomst op zich bevredigend. Dat wordt een onderhandelingsresultaat genoemd. De cao-commissie bepaalt of het onderhandelingsresultaat aan de achterban kan worden voorgelegd. Het laatste woord is dan aan jullie, de leden.

Principeakkoord
Dat is een overeenkomst die in de ogen van de cao-commissies binnen het vooraf vastgestelde mandaat valt. Een principeakkoord wordt altijd met een positief advies aan de achterban voorgelegd en verdedigd door de onderhandelaars.

Eindbod
Soms komen we niet tot een overeenkomst. De verschillen tussen de inzet van werkgevers en vakbonden zijn dan te groot. De cao commissies kunnen dan besluiten om een eindbod te geven. Hiermee zeg je eigenlijk: dit is het en meer of minder kunnen we er niet van maken. Ook werkgevers kunnen met een eindbod komen. Dit bod wordt voorgelegd aan jullie, de achterban, en jullie kunnen het accepteren of afwijzen.

Akkoord?
Alle drie bovenstaande uitkomsten worden voorgelegd aan leden en niet-leden, waarin de stem van de leden bepalend is en die van niet-leden alleen richtinggevend. Als beide partijen het eens worden, wordt er een cao (collectieve arbeidsovereenkomst) opgesteld. Dit is een document waarin alle afspraken over arbeidsvoorwaarden staan. Nadat er een akkoord is, kan de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid de cao algemeen verbindend verklaren. Dit betekent dat de cao voor alle werkgevers en werknemers in een in de cateringsector geldt, ook als zij geen lid zijn van een werkgeversorganisatie of vakbond.

Stoppen met onderhandelen
Het niet bereiken van overeenstemming kan ook leiden dat partijen besluiten om de onderhandelingen helemaal te beëindigen. We kunnen uit elkaar gaan, al dan niet met een vastgestelde nieuwe onderhandelingsdatum in de nabije toekomst.

In geval van geen overeenstemming kunnen vakbonden er ook voor kiezen uit de onderhandelingen te stappen en hun leden op te roepen tot acties en/of een staking.