Werktijden in de horeca

Hoe werkt de Arbeidstijdenwet in de horeca? 

Is het druk op je werk of is er een collega ziek? Grote kans dat jouw werkgever je dan vaker wil inroosteren. De Arbeidstijdenwet (ATW) is in het leven geroepen om medewerkers hiervoor te beschermen en geldt voor iedereen die minder dan driemaal het wettelijk minimumloon verdient. Medewerkers die meer verdienen maar regelmatig in de nacht en/of op risicovolle plekken werken, vallen ook onder de Arbeidstijdenwet.

Volgens de Arbeidstijdenwet mag een dienst niet langer zijn dan 12 uur en is de wekelijkse arbeidstijd maximaal 60 uur. In een periode van vier weken mag je gemiddeld maximaal 55 uur per week werken en per zestien weken gemiddeld 48 uur per week. Ben je jonger dan 18 jaar? Dan gelden er andere regels. Meer daarover lees je hieronder.

Regels rondom roosteren en registratie van uren

Volgens de cao horeca moet je rooster minimaal drie weken van tevoren bekend zijn. Je werkgever is daarnaast verplicht om een administratie bij te houden van je werk- en rusttijden. Als jij daarom vraagt moet je werkgever een overzicht aan jou kunnen verstrekken. Los daarvan is het belangrijk dat je zelf ook een goede registratie bijhoudt van de uren die je werkt, zodat je goed kan controleren of dat wat jouw werkgever registreert klopt.

Na hoeveel uur moet je als horecamedewerker verplicht pauze nemen?

Als je 18 jaar of ouder bent, heb je na 5,5 uur werken recht op 30 minuten pauze. Deze pauze kan je zo nodig opsplitsen in twee blokken van 15 minuten. Heb je meer dan 10 uur gewerkt? Dan heb je recht op 45 minuten pauze. Ook deze pauze mag worden opgesplitst in blokken van elk 15 minuten. De pauzes krijg je niet doorbetaald.

Ben je jonger dan 18 jaar? Dan heb je na 4,5 uur werken recht op een grote pauze van 30 minuten of twee kleine pauzes van elk 15 minuten.

Minuren en meeruren volgens de horeca cao

In de horeca werk je de ene week soms meer dan de andere week, bijvoorbeeld vanwege drukte of een zieke collega. De normale arbeidstijd in de horeca bedraagt 1.976 uur per referteperiode* en gaat uit van een gemiddelde arbeidsduur van 38 uur per week (fulltime).

Minuren zijn uren die je minder werkt dan dat je op basis van jouw arbeidsovereenkomst per week zou moeten werken, maar wel uitbetaald zijn. Meeruren zijn de uren die je, op verzoek van je werkgever, in een week méér werkt dan je volgens contract zou moeten werken. Gedurende de referteperiode kan er geplust en gemind worden. Aan het einde van de referteperiode wordt vervolgens bekeken hoeveel meeruren en/of minuren je hebt gemaakt. In de artikelen 2.12 en 3.14 van de cao horeca is geregeld wat er met een meeuren- en minurensaldo moet gebeuren.

Minuren komen aan het einde van de referteperiode te vervallen, tenzij de oorzaak van de minuren bij jou ligt. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn wanneer je jezelf te weinig inroostert. Minuren moeten dan uiterlijk binnen drie maanden na afloop van de referteperiode worden ingehaald. Daarna vervallen ze. Meeruren worden binnen drie maanden na afloop van de referteperiode gecompenseerd in tijd voor tijd. Is dat niet mogelijk? Dan moet je werkgever elk meeruur tegen 100% van het uurloon uitbetalen uiterlijk in de maand daarop.

*Een referteperiode is een periode van twaalf aaneengesloten maanden en loopt parallel aan het vakantiejaar (1 juni t/m 31 mei) of een kalenderjaar (1 januari t/m 31 december). De werkgever mag er ook voor kiezen om een andere periode van twaalf maanden als referteperiode aan te houden. Deze keuze moet dan in iedere arbeidsovereenkomst staan en geldt voor alle werknemers in het bedrijf.

Overwerk

Werk je op verzoek van je werkgever meer dan de normale arbeidstijd (1.976 uur per jaar) dan is sprake van overwerk. Je werkgever kan jou binnen de referteperiode niet verplichten meer dan 10% aan overwerk te verrichten. Komt het totaal aantal gewerkte uren boven de 2.173 uur, dan mag je een verzoek tot overwerk weigeren. Als je wel meer wilt werken dan mag dat uiteraard wel.

Voor de compensatie en uitbetaling van overwerk gelden dezelfde regels als voor meeruren.

Werken op feestdagen als horecamedewerker

Erkende feestdagen zijn geen extra betaalde vrije dagen in de horeca. In de cao horeca is wel een extra vergoeding opgenomen wanneer je werkt op een erkende feestdag. In eerste instantie krijg je een vergoeding in vrije tijd, oftewel betaalde vrije uren. Je werkgever is verplicht deze vrije tijd te compenseren in de drie maanden na de betreffende feestdag. Is dit niet binnen deze periode gelukt? Dan heb je recht op uitbetaling van de gewerkte uren met een toeslag van 50% van je bruto-uurloon.

Valt de feestdag op jouw standaard roostervrije dag of is het bedrijf gesloten op de feestdag? In dat geval ontvang je geen compensatie. Valt de feestdag op jouw standaard werkdag, maar werk je die dag niet omdat het bedrijf gesloten is? Dan bouw je geen minuren op en ben je doorbetaald vrij.

Werken op zondag in de horeca

Volgens de wet heb jij recht op dertien vrije zondagen per jaar. Je werkgever kan je dus verplichten om op 39 zondagen per jaar te werken. Val je onder de cao horeca en wil je een keer in het weekend niet ingeroosterd worden? Dan moet je vrij vragen. De werkgever is verplicht jou vrij te geven als:

• Je in een periode van twaalf maanden ten minste 39 zondagen werkt of hebt gewerkt.
• De bedrijfsomstandigheden dit mogelijk maken.

Meer of minder werken als horecamedewerker

Via de Wet Flexibel Werken (WFW) is het mogelijk om een verzoek bij je werkgever in te dienen om meer, minder of flexibel te gaan werken. Doe dit schriftelijk door middel van bijvoorbeeld deze voorbeeldbrief en uiterlijk twee maanden voor de gewenste ingangsdatum. Je hoeft geen reden voor je verzoek te geven. Wel moet je aan de volgende voorwaarden voldoen:

• Je bent minimaal een halfjaar in dienst.
• Je werkt bij een bedrijf met minimaal tien werknemers.

Zodra je het verzoek hebt ingediend gaat je werkgever met jou in overleg. Ook zal hij nagaan of er voor het bedrijf redenen zijn waarom het niet zou kunnen. Uiterlijk een maand voordat je korter of langer wilt gaan werken moet je werkgever een beslissing nemen en hier schriftelijk bericht over geven.

Is je werkgever akkoord met je verzoek? Dan wordt de arbeidsovereenkomst definitief aangepast. De nieuwe afspraken blijven dus gelden, ook als je omstandigheden (weer) veranderen. In principe moet je werkgever uit gaan van de werktijden die jij wilt. Kan dat niet, dan moet hij schriftelijk aangeven waarom dat niet kan en een nieuw voorstel doen. Jij beslist of je daarmee akkoord gaat. Zo niet, dan gaat de aanpassing niet door.

Als je werkgever niet akkoord gaat is hij verplicht te melden wat de reden is. Als jouw verzoek terecht wordt geweigerd, moet je een jaar wachten voordat je weer een nieuw verzoek mag doen. Het is natuurlijk ook mogelijk dat je werkgever niets doet. Heb je een maand voordat je meer of minder zou willen gaan werken nog niets gehoord? Dan mag je doen alsof je werkgever akkoord is gegaan met je verzoek.

Werk je structureel meer uren dan je contract?

Wanneer je al langere tijd gemiddeld meer uren werkt dan in je contract staat kun je je werkgever vragen om het aantal uren aan te passen. Dit kan als je minimaal drie maanden volgens dit vaste patroon werkt. Download een voorbeeldbrief arbeidsomvang die je naar je werkgever kan sturen.

Vanaf welke leeftijd mag je in de horeca werken?

Werken in de horeca brengt risico’s met zich mee. Denk hierbij aan wisselende werktijden, schoonmaakmiddelen, keukenmachines en lastige gasten. Daarom worden werknemers onder de 18 jaar goed beschermd door middel van verschillende regels in de Arbeidstijdenwet.