Dinsdag 15 januari 2019 deed de rechtbank in Amsterdam uitspraak in de twee rechtzaken die vakbond FNV had aangespannen tegen maaltijdbezorger Deliveroo. De rechter heeft in beide zaken de vorderingen van de FNV toegewezen.
De bond spande een rechtszaak aan tegen Deliveroo, omdat de maaltijdkoerier schijnzelfstandigen in dienst heeft. De maaltijdbezorgers van Deliveroo moesten in 2018 allen zzp-er worden als ze voor Deliveroo wilden blijven werken. De maaltijdkoeriers en FNV voerden destijds actie om dit tegen te houden. ‘De maaltijdbezorgers zijn geen ondernemers, zegt bestuurder Willem Dijkhuizen van FNV Transport en Logistiek. En als het geen ondernemers zijn dan zijn het werknemers, want meer smaken hebben we niet.’
Rechter: bezorgers zijn geen zelfstandige ondernemers
De rechter gaat hierin mee en oordeelt dat ‘de aard van het werk en de rechtsverhouding tussen partijen sinds begin 2018 niet zodanig is gewijzigd dat niet langer sprake is van het verrichten van arbeid op basis van een arbeidsovereenkomst. Als er gewerkt wordt is er onverminderd sprake van een gezagsrelatie. Als gevolg van technologische mogelijkheden is er weliswaar een grote vrijheid mogelijk waar het gaat om de beschikbaarheid voor arbeid, maar deze past nog steeds binnen het karakter van de arbeidsovereenkomst, ook al wordt op door de werknemer te kiezen tijdstippen gewerkt. De afhankelijkheid van Deliveroo acht de kantonrechter nog steeds zwaarder wegen dan de zelfstandigheid van de bezorger’. Dijkhuizen: 'Ook de rechter concludeert dus dat de bezorgers van Deliveroo geen zelfstandige ondernemers zijn. Dit betekent dat maaltijdbezorgers nu een arbeidsovereenkomst kunnen claimen'.
Deliveroo veroordeeld tot naleven cao
Door zzp-ers in te zetten ontduikt Deliveroo ook de cao Beroepsgoederenvervoer. Ook hierin geeft de rechter de FNV gelijk: ‘De onderneming Deliveroo valt onder de werkingssfeer van de cao beroepsgoederenvervoer’. Onder die cao valt zowel gemotoriseerd als ongemotoriseerd vervoer van goederen. De rechter veroordeelt Deliveroo ‘tot naleving van de cao, onder overlegging aan FNV van deugdelijke salarisspecificaties en betalingsbewijzen aan voormalige werknemers die zich bij Deliveroo hebben gemeld voor naleving van de cao’.
Gevolgen uitspraak voor platformeconomie
De uitleg van de rechter m.b.t de invulling van de persoonlijke verplichting om arbeid te verrichten en de gezagsverhouding in relatie tot de werking van de app raakt de discussie over andere platforms. Zakaria Boufangacha, hoofdbestuur FNV: ‘Ook de onderbouwing van de rechter waarom er bij Deliveroo geen sprake is van zelfstandige ondernemers (2e uitspraak) is heel belangrijk voor vergelijkbare functies in de platformeconomie. De uitspraak steunt ons in de strijd tegen andere platformbedrijven die werken op vergelijkbare wijze als Deliveroo en waar evenmin zelfstandige ondernemers werken'.
Deliveroo premieplichtig
‘Het kan niet anders dan dat de belastingdienst binnenkort op de stoep staat, want door deze uitspraken is Deliveroo premieplichtig’, zegt Dijkhuizen. 'Dit zou weleens het failliet van het huidige verdienmodel van Deliveroo kunnen betekenen'.
Hij vervolgt: 'Het is een zeer belangrijke uitspraak en raakt de kern van ons hele sociale zekerheidsstelsel en de uitholling daarvan. We hebben in Nederland afgesproken dat mensen die economisch afhankelijk zijn een beroep moeten kunnen doen op de sociale zekerheid en dat werkgevers daaraan meebetalen. Bedrijven als Deliveroo ontlopen hun verantwoordelijkheid door van hun werknemers zzp-ers te maken. Deze zogenaamde zzp-ers daarentegen kunnen alleen een beroep doen op de bijstand, maar die is niet bedoeld als ww uitkering.’