In de Arbeidstijdenwet staat dat je als werknemer recht hebt op pauze en rusttijd tussen diensten. Want rust is belangrijk. Tegelijkertijd is het in onze drukke sectoren vaak erg moeilijk om pauze te nemen. Welke regels zijn er nu eigenlijk?
De Arbeidstijdenwet geeft, zoals de naam al zegt, regels voor werk- en rusttijden voor werknemers. Het belangrijkste doel van de regels is de bescherming van werknemers. Voldoende rust is noodzakelijk voor de veiligheid en gezondheid. Helaas houden veel werkgevers daar geen rekening mee. Nog geen kwart van de medewerkers in de horeca kunnen genoeg pauze opnemen. In catering en recreatie nog niet de helft. Het is bedroevend dat werkgevers wet en cao niet naleven.
Recht op pauze
In Arbeidstijdenwet wordt onderscheid gemaakt tussen jeugdige werknemers (werknemers onder de 18 jaar) en volwassenen. Daarnaast wordt er voor de werk- en rusttijden onderscheid gemaakt in de duur per dag en de duur per week. De Arbeidstijdenwet bevat standaardregelingen, in cao’s kunnen aangepaste afspraken gemaakt worden. Onder pauze wordt het volgende verstaan: een periode van ten minste 15 minuten waarmee het werk tijdens de dienst wordt onderbroken en de werknemer geen enkele verplichting heeft ten aanzien van het werk. Dit betekent dat als je in jouw pauze toch werk moet doen, bijvoorbeeld de telefoon opnemen, dit in beginsel niet als pauze wordt gezien. Bij een dienst van meer dan 5,5 uur heb je recht op 30 minuten pauze. Deze pauze kan worden gesplitst in pauzes van elk ten minste 15 minuten. Bij een dienst van ten minste 10 uur heb je recht op 45 minuten pauze, ook deze mag worden opgesplitst. De pauze is eigen tijd en geen werktijd, en is in principe niet doorbetaald. Als jeugdige werknemer heb je bij een dienst van ten minste 4,5 uur recht op een pauze van 30 minuten. Je mag de pauze ook weer splitsen. Je kunt in overleg met je werkgever en collega’s bepalen op welk tijdstip je pauze hebt. In artikel 18 van de cao catering is opgenomen dat elke werknemer na 4,5 uur werk recht heeft op een pauze van een half uur.
De maximale werktijden
Naast een pauzeregeling zijn er ook verschillende regels voor werktijden. Een dagdienst mag niet langer zijn dan 12 uur. Overwerk is hierin al meegerekend. De wekelijkse arbeidstijd mag ten hoogste 60 uur bedragen. In een periode van 4 weken mag een werknemer gemiddeld maximaal 55 uur per week werken en over een periode van 16 weken gemiddeld 48 uur per week. Voor jeugdige werknemers geldt dat een dagdienst maximaal 9 uur mag duren. Daarnaast mag er maximaal 45 uur per week gewerkt worden. Over een periode van 4 aaneengesloten weken mag dit maximaal gemiddeld 40 uur per week zijn. Artikel 11 van de cao recreatie en artikel 10 van de cao zwembaden geven een maximale arbeidstijd per week van 52 uur en geven aan dat er in maximaal 7 dagen aaneengesloten arbeid verricht mag worden. Een jeugdige werknemer mag maximaal 6 dagen achter elkaar arbeid verrichten. Let op: de cao recreatie en cao zwembaden maken onderscheid in arbeidstijden en roostertijden.
De minimale rusttijden
Ook voor de dagelijkse en wekelijkse rusttijd gelden regels. In elke 24 uur heb je recht op een rusttijd van 11 uur. Eenmaal per week kan de rusttijd verkort worden tot 8 uur. Maar alleen als de bedrijfsomstandigheden dat noodzakelijk maken. Voor jeugdige werknemers geldt een rusttijd van 12 uur op een dag. Daarin zijn de uren tussen 23.00 en 06.00 uur inbegrepen. In de cao catering staat dat de jeugdige werknemer geen arbeid mag verrichten tussen 23.00 en 07.00 uur. Ook is het belangrijk dat je als werknemer niet te veel diensten achter elkaar werkt. In een week van 7 dagen heb je recht op een onafgebroken rusttijd van ten minste 36 uur. Artikel 11 van de cao recreatie en artikel 10 van de cao zwembaden geven recht op 8 vrije dagen in 4 weken met een minimum van één dag per week en een rusttijd van 60 uur aaneengesloten in een periode van 9 dagen. Artikel 17 van de cao catering geeft een aparte regeling voor regiomedewerkers. Voor nachtarbeid gelden overigens aangepaste werk- en rusttijden. Deze kun je raadplegen in artikel 5:8 van de Arbeidstijdenwet en artikel 20 van de cao catering.
Bron: HorecaInfo nummer 6 2018.