De horeca kampt al jaren met een slecht imago en een groot personeelstekort door de continue uitstroom van vakkrachten. In opdracht van FNV Horeca heeft onafhankelijk onderzoeksbureau Kien bijna 3.000 huidige én uitgestroomde horecamedewerkers gevraagd wat er nodig is om de horeca aantrekkelijker en toekomstbestendig te maken.
Edwin Vlek, bestuurder FNV Horeca: “De stem van het horecapersoneel is voor ons essentieel én onmisbaar in de discussie over de toekomst van de sector. In het onderzoek geven horecamedewerkers hun mening over het werken in de sector en hoe we zouden kunnen komen tot een duurzame horeca met voldoende gemotiveerd en geschoold personeel.”
Onderzoeksresultaten
Belangrijke aspecten om in de horeca te blijven werken
Voor horecamedewerkers spelen een aantal aspecten ten aanzien van het salaris een belangrijke rol om in de sector te blijven of er naar terug te keren: een hoger basissalaris, een goed inkomen voor na het pensioen en toeslagen voor werken op onregelmatige tijden en feestdagen. Ook een vast contract met een vast aantal uren speelt een belangrijke rol net als de mogelijkheid om werk en privé beter te kunnen combineren. Hiernaast is ook de aandacht van de werkgever voor de werknemer een belangrijk element in de keuze om binnen de sector actief te blijven.
Redenen om de sector te verlaten
Zowel voor ex-medewerkers als mensen die van plan zijn de sector op korte termijn te verlaten zijn de belangrijkste redenen van het vertrek uit de sector: hoger salaris in andere sectoren, de combinatie van werken in de horeca met privéleven en het fysiek niet volhouden van het werk. Voor dertigers spelen het salaris en de combinatie werk-privé nog vaker. Voor jongeren tot 30 jaar zijn ook de mogelijkheid om verder te kunnen ontwikkelen een reden om de sector te verlaten. Een vijfde van de medewerkers in de horeca geeft aan te verwachten binnen nu en 2 jaar de sector te zullen verlaten. Dit zijn vooral medewerkers onder de 40 jaar. Van degenen die de sector al hebben verlaten verwacht slechts een klein deel weer terug te keren.
Zeven op de tien medewerkers maken zich daarnaast zorgen over de kwaliteit van de horeca en ruim zes op de tien zouden het anderen niet aanraden om in de horeca te gaan werken.
Conclusie onderzoek
Het hogere salaris dat in andere sectoren te verdienen is, is met name voor jongeren tot 40 jaar een belangrijke drijfveer om de horeca te verlaten en elders aan de slag te gaan. Ook ziet deze groep weinig mogelijkheden om zich te ontwikkelen binnen de sector. Ondanks dat salaris een belangrijk punt is, lijkt de zekerheid van een vast contract en vaste uren nog belangrijker voor medewerkers te zijn. De juiste werk-privébalans is ook erg belangrijk om binnen de sector de blijven, met name voor dertigers en veertigers. Het personeelstekort zorgt er momenteel echter voor dat men een hoge werkdruk ervaart en dit zal naar verwachting leiden tot nog meer uitstroom uit de sector.
Reactie FNV Horeca op onderzoeksresultaten
Edwin Vlek: “De horeca moet drastisch op de schop. Dit wisten we al, maar wordt nogmaals onderstreept door deze onderzoeksresultaten. De sector moet volwassen worden en zich ontdoen van de bijbaantjescultuur. Een cultuur die er voor gezorgd heeft dat de sector al jaren met een enorm personeelstekort zit opgezadeld. Een cultuur waar vaak alleen maar gekeken wordt naar wat iets kost en niet naar wat iets oplevert. En een cultuur waarin kwaliteit en de opbouw en onderhoud van een duurzaam personeelsbeleid van ondergeschikt belang zijn. Terwijl medewerkers juist hét kapitaal en de ambassadeurs van een onderneming zijn. Want hoe beter geschoold, hoe hoger de omzetten.”
Volgens FNV Horeca moet de sector meebewegen met de behoeften van medewerkers en hen zekerheden bieden om een huis te kunnen financieren. Of werk en gezin goed te kunnen combineren, bijvoorbeeld via een vierdaagse werkweek. Medewerkers geven in het onderzoek namelijk aan dat zij bereid zijn langere dagen te werken als ze daardoor minder dagen hoeven te werken.
Vlek: “Met alleen liefde en passie kunnen horecamedewerkers hun rekeningen niet betalen. Bieden we hen geen zekerheid, dan vertrekken met name de dertigers - die van levensbelang zijn voor de sector omdat zij met name de werknemers van de toekomst opleiden - naar andere sectoren die dit wel doen. Dit alles vraagt om een flinke herziening van de arbeidsvoorwaarden.”
De bewering dat corona de oorzaak is van de problemen in de horeca is onjuist, blijkt uit het onderzoek. Vlek: “Corona heeft problemen, onzekerheden en angsten die al jarenlang in de horeca leven alleen maar uitvergroot. Van de uitstromers gaf bijna de helft aan dat zij – los van de coronacrisis – sowieso al niet meer in de horeca wilde werken. ”
Vervolg
FNV Horeca gebruikt de onderzoeksuitkomsten als leidraad in gesprekken met werkgevers over hoe samen te komen tot duurzame en concrete voorstellen om de sector toekomstbestendig te maken.
Lees hier het gehele onderzoeksrapport van onderzoeksbureau Kien.