Wat het coronavirus voor jouw baan en inkomen betekent

De sluiting van de horeca door het coronavirus heeft een enorme invloed op iedereen die erin werkt. Hieronder geven we drie situaties waarin de meesten zich zullen herkennen. 

1. Wat betekent de coronacrisis voor je als je een vast contract hebt?

Laten we dat uitleggen aan de hand van Maria. Zij is zelfstandig werkend kok bij een restaurant en heeft een vast contract voor gemiddeld 38 uur per week. Door de sluiting van de horeca werkt Maria niet.

Tijdelijke noodmaatregel overbrugging voor werkbehoud (NOW)
In tijden van de Corona crisis kan Maria haar werkgever een aanvraag indienen bij het UWV voor een tijdelijke tegemoetkoming in de loonkosten. Haar werkgever krijgt een compensatie voor een deel van de loonkosten.  Maria’s werkgever is verplicht haar loon voor 100% door te betalen.

Plus- en minuren
Maria bouwt minuren op omdat zij de komende tijd niet werkt maar wel krijgt uitbetaald. Normaal gesproken zou zij deze minuren moeten inhalen op een later moment of worden ze verrekend met eventuele plusuren. Zie ook art. 2.12 van de cao horeca. Nu Maria’s werkgever in het kader van de NOW een tijdelijke tegemoetkoming in de loonkosten ontvangt, vinden wij het niet terecht als zij deze minuren later ‘gratis’ weer zou moeten inhalen of reeds gewerkte extra uren hiervoor zou moeten inleveren.  De buitengewone omstandigheden waar de NOW op ziet, zijn in onze ogen geen omstandigheden die voor rekening van de werknemer behoren te komen. De opgebouwde plusuren van voor de crisis blijven staan.

Als Maria haar contract eindigt en zij nog minuren heeft staan die door de Corona crisis zijn ontstaan, dan zullen die minuren niet verrekend mogen worden met de eindafrekening. De oorzaak voor het niet kunnen werken ligt immers niet in de risicosfeer van de werknemer. Maria wilde wel werken maar kon er niets aan doen dat het bedrijf gesloten was.

2. Wat betekent de coronacrisis voor je als je een nul-urencontract hebt?

Monique is medewerker bediening en heeft een nul-urencontract. Ze werkt sinds 6 maanden bij een lunchroom en werkte de laatste 3 maanden gemiddeld 12 uur per week.

Niet zomaar ontslag
Monique kan niet zomaar ontslagen worden. Het dienstverband eindigt niet door haar niet meer op te roepen. Hiervoor gelden de normale ontslagregels.

Rechtsvermoeden
In een arbeidsovereenkomst kan voor de eerste zes maanden een uitsluiting van de loondoorbetalingsplicht zijn opgenomen.  Dit betekent dat je geen recht hebt op loon als je niet werkt. In de horeca cao staat dat de uitsluiting van de loondoorbetalingsplicht ook na deze periode van 6 maanden van kracht blijft als je invalkracht nuluren bent (zie art. 1.9a en art. 4.18 van de cao horeca).

Monique heeft echter in de eerste 6 maanden van haar contract gedurende 3 maanden regelmatig en volgens een vast patroon gewerkt. Zij kan haar werkgever vragen om haar contract aan te passen naar het gemiddelde aantal uren dat zij in de afgelopen 3 maanden heeft gewerkt. Monique doet dan een beroep op het rechtsvermoeden van arbeidsomvang. De werkgever van Monique kan het rechtsvermoeden wel weerleggen door bijv. aan te tonen dat zij extra gewerkt heeft vanwege de afwezigheid van een zieke collega. Slaagt een beroep op het rechtsvermoeden dan zal Monique’s werkgever haar in dit geval voor 12 uur per week moeten betalen. Zij moet dan wel beschikbaar zijn om de uren ook daadwerkelijk te maken.

Tijdelijke noodmaatregel overbrugging voor werkbehoud
In tijden van de Corona crisis kan Monique’s werkgever een aanvraag indienen bij het UWV voor een tijdelijke tegemoetkoming in de loonkosten. Als de aanvraag toegewezen wordt, krijgt haar werkgever compensatie voor een deel van de loonkosten. Zolang Monique echter invalkracht nuluren blijft, is er geen verplichting om haar loon door te betalen. Krijgt Monique een contract voor 12 uur per week omdat een beroep op het rechtsvermoeden slaagt, dan moet haar werkgever haar ook voor 12 uur per week 100% uitbetalen.

Meer weten over jouw rechten en plichten tijdens de NOW 5.0?

3. Wat betekent de coronacrisis voor je als je een contract hebt voor bepaalde tijd?

Angela is barista in een koffiezaak en heeft een jaarcontract voor gemiddeld 24 uur per week. Haar contract loopt af op 1 maart 2022. Door de sluiting van de horeca werkt Angela niet.

Tijdelijke noodmaatregel overbrugging voor werkbehoud (NOW)
In tijden van de Corona crisis kan Angela haar werkgever een aanvraag indienen bij het UWV voor een tijdelijke tegemoetkoming in de loonkosten. Haar werkgever krijgt een compensatie voor een deel van de loonkosten . Angela’s werkgever is verplicht haar loon voor 100% door te betalen.

Plus- en minuren
Angela bouwt minuren op omdat zij de komende tijd niet werkt maar wel krijgt uitbetaald. Normaal gesproken zou zij deze minuren moeten inhalen op een later moment of worden ze verrekend met eventuele plusuren. Zie ook art. 2.12 van de cao horeca. Nu Angela’s werkgever in het kader van de NOW een tijdelijke tegemoetkoming in de loonkosten ontvangt, vinden wij het niet terecht als zij deze minuren later ‘gratis’ weer zou moeten inhalen of reeds gewerkte extra uren hiervoor zou moeten inleveren.  De buitengewone omstandigheden waar de NOW op ziet, zijn in onze ogen geen omstandigheden die voor rekening van de werknemer behoren te komen. De opgebouwde plusuren van voor de crisis blijven staan.

Als Angela haar contract eindigt en zij nog minuren heeft staan die door de Corona crisis zijn ontstaan, dan zullen die minuren niet verrekend mogen worden met de eindafrekening. De oorzaak voor het niet kunnen werken ligt immers niet in de risico-sfeer van de werknemer. Angela wilde wel werken maar kon er niets aan doen dat het bedrijf gesloten was.

Vakantiedagen
Angela’s werkgever kan haar ook vragen vakantiedagen op te nemen. Zij is niet verplicht om dit te doen. Angela moet zelf de beslissing nemen in hoeverre zij samen met haar werkgever de ‘pijn’ van deze crisis wil dragen. Omdat Angela een jaarcontract heeft dat op 1 maart 2022 afloopt en zij parttime werkt bouwt ze minder vakantiedagen op dan een fulltimer. Het vakantiejaar in het bedrijf van Angela loopt van 1 januari tot 1 januari.

Over de periode 1 maart 2021 tot 1 januari 2022 heeft zij 80 wettelijke vakantieuren opgebouwd en 20 bovenwettelijke uren. Heeft Angela op 1 januari 2022 meer vakantieuren staan dan de 20 bovenwettelijke vakantieuren die zij tot dan toe heeft opgebouwd (bijvoorbeeld van het jaar daarvoor), dan mag de werkgever deze meerdere uren als vakantie aanwijzen. Stel dat Angela dus nog 25 uur heeft staan, dan mag de werkgever daarvan 5 uur als vakantie aanwijzen.

Andere werkzaamheden
Als Angela haar gewone werkzaamheden niet kan doen, kan Angela’s werkgever de crisis gebruiken om bijvoorbeeld de koffiezaak een schilderbeurt of een extra grote schoonmaakbeurt te geven, of die zelfs te verbouwen. Hij kan Angela vragen mee te helpen en zij kan hier in principe geen nee op zeggen. Tenzij ze bijvoorbeeld allergisch is voor verf of vanwege medische beperkingen geen fysiek zwaar werk mag doen.

Angela’s werkgever moet zorgen voor een veilige en gezonde werkplek. Dit betekent bijvoorbeeld dat hij haar van de benodigde beschermingsmiddelen moet voorzien en uitlegt hoe deze te gebruiken. Ook moet haar werkgever haar voorlichting en instructies geven over de werkzaamheden en de risico’s die het werk met zich meebrengt.

Meer weten over de NOW 5.0?

4. Wat betekent de coronacrisis voor je als je zzp’er bent?

De Tijdelijke Overbruggingsregeling Zelfstandig Ondernemers (TOZO) is per 1 oktober 2021 gestopt. ZZP’ers die financiële ondersteuning nodig hebben kunnen tot 1 april 2022 makkelijker een aanvraag doen voor bijstand voor zelfstandigen (BBZ). Je bedrijf moet wel levensvatbaar zijn en je moet voldoen aan de tijdelijk versoepelde voorwaarden. 

• Er wordt niet naar je vermogen gekeken; 
• Je kunt met terugwerkende kracht van maximaal 2 maanden een BBZ-uitkering aanvragen; 
• Het inkomen en de hoogte van de uitkering wordt per kalendermaand vastgesteld i.p.v. per jaar. 
   

Houd er rekening mee dat het aantal huisgenoten van 21 jaar of ouder van invloed is op de hoogte van de uitkering. Hoe meer huisgenoten, hoe lager de uitkering. De uitkering hoef je niet terug te betalen.  

Meer informatie voor ZZP’ers vind je op www.zzphospitality.nl.